آسیبهای مچ دست

  آسیب و درد مچ دست (مبحث درد دست

 

آسیبهای مچ دست                                                                                                           کشیدگی و صدمه رباطهای مچ دست یک آسیب مچ است که در آن رباطهای مچ دست دچار کشیدگی و گاهی پارگی می شوند. در این آسیب دیدگی استخوانهای مچ دست صدمه ای نمی بینند. پیچ خوردگی مچ دست می تواند ناشی از حرکات تکرار شونده و یا ضربات و کشیدگی های مچ باشد.
در شکستگی مچ دست یک یا چند استخوان مچ دچار شکستگی می شوند. در ساختار مچ دست 8 استخوان کوچک که در دو ردیف افقی 4 تایی ردیف شده اند وجود دارند که این 8 استخوان در بالا به استخوانهای ساعد و در پائین به استخوانهای کف دست توسط رباطها اتصال دارند.

علل صدمات مچ دست
- مهمترین علت صدمات مچ دست سقوط بر روی زمین بصورتی است که روی کف دست بیافتیم.
- همچنین علت مهم دیگری که سبب آسیب مچ دست بخصوص در زنان می شود انجام حرکات مداوم و تکراری است که روی مچ اعمال می شود و سبب بورسیت مچ و سندرم تونل مچ دست می شود که در ادامه به آنها اشاره می شود.

نشانه های آسیب دیدگی مچ دست

- تورم
- گرمی در مچ
- درد
- تغییر رنگ مچ دست
- کاهش توانایی در حرکات مچ دست
- تغییر شکل واضح
چه موقع به پزشک مراجعه شود
- وجود درد شدید
- وجود تغییر شکل واضح در مچ : احتمال وجود شکستگی مچ یا دررفتگی مچ وجود دارد.
- وجود بی حسی در مچ و دست.
- عدم توانایی در حرکت دادن مچ دست.
- ادامه یافتن درد پس از 24-12 ساعت علی رغم مصرف داروهای ضد درد.

شرح حال و معاینه

- در مورد مکانیسم آسیبهای مچ دست و حالتی که در آن آسیب رخ داده پرسیده می شود.
- معاینه کامل مچ دست از شانه تا انگشتان برای رد آسیب و ناحیه آسیب دیده احتمالی دیگر.
- بررسی عروقی دست ( نبض ها )
- بررسی عصبی دست ( حس و حرکت )
- بررسی حساسیت در لمس مچ دست : وجود حساسیت در لمس قسمت خلفی خارجی مچ مهم است چرا که شایعترین محل مچ است که دچار شکستگی می گردد و این شکستگی اغلب در عکس رادیوگرافی دیده نمی شود.
- گاهی عکس رادیوگرافی از مچ و ساعد درخواست می شود.

درمان آسیب های مچ دست

*درمان در خانه :

- چنانچه بعد از سقوط روی دست دچاردرد و تورم ناحیه مچ شدید اولین کاری که باید انجام داد استراحت دادن به مچ است.
- چنانچه تغییر شکل واضح یا دردخیلی شدید نداشتید می توانید برای کاهش درد از استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده لازم است که دست را روی بالش نرمی قرار دهید و به آن استراحت دهید.
- محل آسیب را با یخ سرد کنید. اما یخ را مستقیم روی مچ قرار ندهید. کیسه حاوی یخ را درون حوله ای قرار دهید و حوله را روی مچ دست بگذارید.
- چنانچه علائم آسیب مثل درد یا تورم شدید بیش از یک روز ادامه یافت به پزشک مراجعه کنید.
- چنانچه تغییر شکل واضح یا دردشدید یا بی حسی در دست داشتید مچ را روی یک بالش نرم قرار داده و به پزشک مراجعه کنید.

*درمان پزشکی :

- چنانچه در رادیوگرافی مچ دست شکستگی دیده نشود تشخیص پزشک کشیدگی و پیچ خوردگی مچ دست خواهد بود مگر آنکه در لمس قسمت خلفی خارجی مچ حساسیت وجود داشته باشد که از آنجائی که شکستگی این ناحیه می تواند در رادیوگرافی دیده نشود نمی توان شکستگی را رد نمود.
- در موارد پیچ خوردگی مچ دست بر حسب میزان ناراحتی , میزان تورم, میزان محدودیت حرکات مچ و احتمال وجود شکستگی های پنهان ( شکستگی ریزی که در عکس رادیوگرافی دیده نشود ) پزشک میتواند تصمیم بگیرد که از آتل بندی مچ دست استفاده کند. در موارد شک به شکستگی پنهان مچ لازم است طی 10-5 روز آینده از مچ رادیوگرافی مجدد انجام می گیرد.
- در موارد کشیدگی و پیچ خوردگی خفیف مچ هیچ گونه آتل بندی لازم نیست و کمی کاهش فعالیت مچ برای جلوگیری از تشدید درد توصیه می شود.
- بر حسب شدت درد ممکن است داروهای ضد درد تجویز شود.
- اغلب متخصصان فقط یخ درمانی را توصیه می کنند اما برخی معتقدند که می توان بعد از 48 ساعت از گرما درمانی هم استفاده نمود.
- شکستگی های مچ دست بر حسب نوع آن می توانند در همان ویزیت اول درمان شوند یا به پزشک اورتوپد ارجاع شوند.

بورسیت مچ دست

◄تعریف:بورسها یک کیسه کوچک حاوی مایع هستند که سبب لغزندگی و نرم کردن حرکات تاندونها درمحل مفصل ها می شوند. در اثر حرکات و ضربات تکرار شونده به بورس در آن التهاب رخ میدهد. این امر در کسانی که زیاد بر روی مچ دست اعمال نیرو می کنند مثل رانندگان و سوارکاران و زنان میانسال که زیاد کار خانه انجام میدهند بیشتر رخ میدهد.
◄نشانه ها: دردمچ هنگامی که مچ به سمت عقب خم شود یا هنگام اعمال وزن روی مچ علامت اصلی آن است, گاهی تورم در روی مچ دست وجود دارد.
◄درمان:درمان بر اساس استراحت به مچ و سرما درمانی استوار است, در موارد شدید تر گاهی پزشک از امواج فراصوت یا داروهای ضد التهابی و یا در درجه آخر از تخلیه مایع درون بورس توسط سوزن استفاده می کند.
سندرم تونل مچ دست

◄تعریف:عصب مدین( median nerve) عصبی است که در جلوی مچ دست از داخل یک تونل استخوانی لیفی به نام کارپال تونل عبور می کند و به عضلات جمع کننده انگشتان عصب می دهد و همچنین حس نیمه خارجی کف دست و انگشتان را تامین می کند. التهاب عضلات,تاندونها یا شکستگی در محل تونل کارپال سبب تحت فشار قرار گرفتن این عصب در داخل تونل شده و سبب بروز علایم این سندرم می شود.
◄علایم:
یک درد گنگ در مچ و ساعد به همراه درد تیر کشنده به انگشتان یا
یک درد سوزاننده مچ دست به همراه بی حسی در انگشتان شست,اشاره و انگشت میانی
درد معمولا در شب هنگام تشدید می شود
◄درمان:
       •استراحت به مچ با استفاده ازمچ بند یا آتل
       •رد ابتلا به دیابت(دیابت از علل مهم این عارضه می باشد)
       •در موارد ملایم استراحت به مچ با آتل بندی و استفاده از داروهای ضد التهابی اساس درمان است
       •در مواردی که علایم پایدار بماند شاید جراحی لازم باشد.

پیگیری

چنانچه طی 5-3 روز دردمچ بطور کامل بهبود نیافت و یا حتی زودتر دچار تشدید علائم یا ایجاد مشکل جدیدی شدید به پزشک مراجعه فرمائید.

پیشگیری

بسیاری از ورزشها مثل اسکیت شما را مستعد آسیبهای مچ می کند بهترین کار برای جلوگیری از آسیب به مچ استفاده از مچ بندهای مناسب و استاندارد می باشد.
پیش آگهی
- اغلب پیچ خوردگی های مچ دست طی 5-3 روز بهبود می یابند.
- در مورد شکستگی ها بر حسب نوع آن پیش آگهی متفاوت است و آنرا میتوانید از پزشک معالج خود بپرسید

 

پارگی تاندون آشیل

پارگی تاندون آشیل    ()

پیش زمینه

پارگی تاندون آشیل بطور معمول در افراد جوان و فعال و سالم 30 الی 50 ساله که هیچ سابقه ای از درد مچ یا پا نداشته اند رخ می دهد. اغلب پارگی های تاندون آشیل 2-1 اینچ بالاتر از محل اتصال آن به استخوان پاشنه پا ایجاد می شود و فقط در تنیسورها است که امکان پارگی زرد پی آشیل در محل اتصال آن به عضله پشت ساق زیاد است.
عدم آمادگی کامل بدنی, سن بالا و کشش بیش از حد اعمال کردن بر روی عضله پشت ساق از علل مهم خطر برای ایجاد پارگی تاندون آشیل می باشند اما شایعترین رخدادی که سبب پارگی آشیل می گردد اعمال نیروی کششی بر روی پایی است که در محل مچ به سمت عقب خم شده است. مثل شروع استارت دو های سرعت 100 متر. البته پارگی و آسیب زردپی آشیل می تواند در اثر اعمال ضربه مستقیم به آن نی ز رخ دهد.

فرکانس

میزان شیوع پارگی تاندون آشیل مشخص نیست اگر چه در مردان شایعتر از زنان است و در دهه های 3 تا 5 زندگی هم شیوع بیشتری دارد.

آناتومی کاربردی

زردپی آشیل بزرگترین و قوی ترین تاندون بدن انسان است. طول این تاندون در حدود 15 سانتی متر است و ادامه تاندونی عضله سه سر پشت ساق محسوب می گردد. تاندون آشیل باید زاویه حدود 30 درجه به استخوان پاشنه پا اتصال می یابد. خونرسانی آن از انتهای عضلانی آن و نیز از عروقی که از استخوان پاشنه به آن وارد می شوند تامین می گردد. 6-2 سانتی متری انتهای تحتانی آن عروق خونی ندارد و از قسمت محیطی و به طریقه انتشار تغذیه می شود و همین بخش بدون عروق است که در تمرینهای مداوم و  فشارهای مختلف به سبب کمبود خونرسانی می تواند دچار آسیب دیدگی و پارگی شود.

بیومکانیک ویژه ورزش 

 عمل عضله سه سر پشت ساق که تاندون آشیل آنرا به استخوان پاشنه پا اتصال می دهد خم کردن زانو و خم کردن به عقب مچ پا ( پلانتار فلکسیون ) است. خم شدن به عقب مچ پا در حرکات ورزشی اهمیت زیادی دارد مثل دویدن, پریدن و ایستادن و بالا رفتن از جایی مثل کوهنوردی . در خلال دویدن فشارهای معادل 10 برابر وزن بدن بر روی تاندون آشیل وارد می آید که اگر آسیب قبلی در آن وجود داشته باشد مستعد آسیب مجدد خواهد بود.

شرح حال

• فرد آسیب دیده معمولاً بیان می کند که احساس پاره شدن چیزی در پشت پا داشته و بدنبال آن دچار درد شدیدی شده است.
• شاید بیان کند که در اثر اصابت ضربه و یا بازشدن ناگهانی پا در وضعیتی که مچ پا به عقب خم بوده این درد ایجاد شده است.
• امکان دارد که قبل از این درد شدید قبلاً‌ در هنگام ورزش دچار درد خفیف پشت مچ پا می شده که اگر این امر را بیان کند نشانه آسیب قبلی یا زمینه ای تاندون آشیل مثل التهاب آن وجود دارد. که در زمینه این آسیب قبلی حال دچار پارگی تاندون شده است.
• سابقه ای از تزریق داخل تاندونی استروئیدها که می تواند سبب ضعف تاندون شود هم باید پرسیده شود.
• فرد بیان می کند که نمی تواند روی انگشتان پا بایستد یا از روی زمین بلند شود یا اینکه بدود.
• باید پرسیده شود که آیا قبلاً‌ هم در همین پا دچار پارگی شده است یا خیر.

معاینه

• باید تمام طول عضله سه سر پشت ساق و تاندون آشیل معاینه و لمس شود و به هر گونه تورم حساسیت در لمس و نقص و فقدان تاندونی توجه گردد.
• فرد در خم کردن مچ پا به عقب در برابر مقاومت دست ما ناتوان است.
• انجام تستهای تخصصی مثل : Hyper dorsiflexion و Thompson test و O’Brien needle test .
علل پارگی تاندون آشیل

ریسک فاکتورهای پارگی تاندون آشیل عبارتند از :
1- ورزش کردن ناپیوسته و گاهگاهی
2- سن بین 50-30 سال
3- پارگی یا آسیب قبلی تاندون آشیل
4- تزریق قبلی استروئید داخل تاندون
5- تغییر شدید در میزان تمرین یا شدت تمرین.
6- شرکت در فعالیتهای جدید که در آنها مهارت کافی نداریم.

بررسی های تصویری

• رادیوگرافی مچ پا می تواند تورم بافت نرم , کلسیفیکاسیون و کندگی همزمان بخشی از استخوان پاشنه پا را نشان دهد. رادیوگرافی برای رد کردن اختلالات استخوانی و شکستگی های همراه بسیار مفید است.
• MRI و سونوگرافی برای تایید تشخیص کمک می کنند اما اهمیت این  روش در پارگی های جزئی تاندون آشیل است که در رادیوگرافی دیده نمی شود.
• سونوگرافی ساده, سریع, ارزان و قابل تکرار است و با معاینه دینامیک می توان ضخامت تاندون و میزان فاصله خالی در اثر پاره شدن را تشخیص داد. اما بشدت وابسته به شخصی است که آنرا انجام می دهید.
• MRI برای تشخیص پارگی های جزئی تاندون بسیار حساس است. همچنین برای تغییرات تخریبی مزمن تاندون, التهاب غلاف تاندونی, پارگی کامل آشیل و ضخیم شدگی تاندون تشخیصی است. اما بررسی دینامیک با آن امکانپذیر نبوده و نیز گران است.

درمان

در صورت پارگی کامل نیاز به انجام جراحی وجود دارد. پس از بهبودی کافی تاندون با تشخیص پزشک فیزیوتراپی باید صورت گیرد تا قدرت عضلانی و استحکام تاندونی و حس عمقی مناسب از مفصل شکل گیرد.

پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا ( مبحث درد مچ پا

پیش زمینه

آسیبهای مچ پا شایعترین آسیب ورزشی محسوب می گردد

۸۵% از صدمات مچ پا را پیچ خوردگی های مچ پا تشکیل می دهد . و 85% این پیچ خوردگی ها را نوعی پیچ خوردگی که در آن پا ( کف پا ) به سمت داخل بوده و کناره خارجی پا مماس بر زمین می باشد تشکیل می دهد که آسیب وارده به سمت خارج مچ پا وارد می شود .
پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب و صدمه ورزشی محسوب می گردد که احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین 45-25% می باشد .
پیچ خوردگی مچ پا بویژه در ورزشهای فوتبال ، والیبال ، بسکتبال شایع است .
آناتومی مچ پا
درساختار مچ پا سه استخوان درشت نی ( تیبیا ) و نازک نی ( فیبولا ) و تالوس ( قاپی ) شرکت دارند که توسط رباطهایی مثل رباط دلتوئید ، رباط تالوفیبولار قدامی و خلفی و ... حمایت می شوند . علت بیشتر بودن آسیب در سمت خارجی مچ پا نسبت به سمت داخلی آن بالاتر بودن سطح مفصلی و بیشتر بودن سطح مفصلی در سمت داخل نسبت به خارج است و نیز اینکه رباطهای سمت داخل مچ پا ( رباط دلتوئید ) قطورتر و محکم تر از رباطهای سمت خارج مج پا می باشند . در سمت خارج سه رباط نسبتاً کم استحکام تالوفیبولار قدامی و خلفی و رباط پاشنه ای به نازک نی را داریم .

 انواع پیچ خوردگی های مچ

1- پیچ خوردگی های خارجی

 : در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرار گیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند .
2- پیچ خوردگی های داخلی

: در حرکت چرخشی پا به سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه می بیند .
3- پیچ خوردگی های بالای مچ پا

: که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهای تحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .

درجه بندی آسیب پیچ خوردگی مچ پا بر اساس معاینه بالینی

درجه 1

: مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که با کشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .

درجه 2

: مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری در معاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگی ناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد

درجه 3:

مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ در معاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازک نی می باشد .

بیومکانیک ورزشی

مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدن روی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود می باشد .

معاینه فیزیکی

حداکثر حساسیت در لمس در پیچ خوردگی های خارجی در محل رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباط پاشنه ای-نازک نی دیده می شود .هیچ درد استخوانی یا در لمس وجود ندارد.چنانچ

ه باشد مطرح کننده شکستگی استخوان است و باید بررسی شود.
درد محدود به قسمت داخل,پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را مطرح می کند .
تست کشیدن پا به جلو می تواند در بررسی پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) کمک کند . با یک دست ساق را نگه داشته و با دست دیگری پاشنه را به جلو می کشیم چنانچه پا به اندازه 10 میلی متر جلو آمد و یا اختلاف دو سمت بیشتر از 3 میلی متر بود پارگی ATFL مطرح است.حتماً باید هر دو پا را معاینه کرد چون میزان حرکت و شلی مفاصل در افراد مختلف متفاوت است .

تشخیص های افتراقی

ناپایداری زانو
شکستگی تالوس
تومورهای مچ پا
آسیبهای استخوان پاشنه
استئوکندریت

بررسی های رادیولوژیک و تصویربرداری

عکس ساده رادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد .
CT در رد استئوکندریت
MRI در بررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت

برخورد با فرد آسیب دیده

فاز حاد:

1 ) برنامه بازتوانی :‌با استراحت ، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن عضو صورت می گیرد .
2 ) درمان دارویی :‌هدف کاهش درد و التهاب است که عمدتاً با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی صورت می گیرد .
3 ) مداخله جراحی : برای پیچ خوردگی های سطح بالا و ناپایداری مزمن مچ در نظر گرفته می شود .
سایر مداخلات :  شامل استفاده از آتل در موارد شدید پیچ خوردگی و نیز نگهداری های محیطی مفصلی می باشد . می توان سایر درمانها مثل ماساژ را هم در نظر داشت .

فاز بهبودی:

فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس های عمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد .
سایر درمانها : ماساژ درمانی ، تزریقات داخل مفصلی و ... را شامل می گردد .

بازگشت به تمرین و مسابقه

باید ابتدا تمرینات با حرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات به طرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائم درد وناراحتی  ظاهر نگردد .

پیش آگهی

معمولاً در آسیبهای جزئی بهبودی به سرعت رخ می دهد لگن در پیچ خوردگی های شدید به سمت داخل یا خارج و نیز پیچ خوردگی های سطح بالا بهبودی دیررس است ولی معمولاً بدون عارضه می باشد .