پیچ خوردگی مچ پا ( مبحث درد مچ پا
پیش زمینه
آسیبهای مچ پا شایعترین آسیب ورزشی محسوب می گردد |
۸۵% از صدمات مچ پا را پیچ خوردگی های مچ پا تشکیل می دهد . و 85% این پیچ خوردگی ها را نوعی پیچ خوردگی که در آن پا ( کف پا ) به سمت داخل بوده و کناره خارجی پا مماس بر زمین می باشد تشکیل می دهد که آسیب وارده به سمت خارج مچ پا وارد می شود . پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب و صدمه ورزشی محسوب می گردد که احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین 45-25% می باشد . پیچ خوردگی مچ پا بویژه در ورزشهای فوتبال ، والیبال ، بسکتبال شایع است . آناتومی مچ پا درساختار مچ پا سه استخوان درشت نی ( تیبیا ) و نازک نی ( فیبولا ) و تالوس ( قاپی ) شرکت دارند که توسط رباطهایی مثل رباط دلتوئید ، رباط تالوفیبولار قدامی و خلفی و ... حمایت می شوند . علت بیشتر بودن آسیب در سمت خارجی مچ پا نسبت به سمت داخلی آن بالاتر بودن سطح مفصلی و بیشتر بودن سطح مفصلی در سمت داخل نسبت به خارج است و نیز اینکه رباطهای سمت داخل مچ پا ( رباط دلتوئید ) قطورتر و محکم تر از رباطهای سمت خارج مج پا می باشند . در سمت خارج سه رباط نسبتاً کم استحکام تالوفیبولار قدامی و خلفی و رباط پاشنه ای به نازک نی را داریم .
انواع پیچ خوردگی های مچ
1- پیچ خوردگی های خارجی
: در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرار گیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند . 2- پیچ خوردگی های داخلی
: در حرکت چرخشی پا به سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه می بیند . 3- پیچ خوردگی های بالای مچ پا
: که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهای تحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .
درجه بندی آسیب پیچ خوردگی مچ پا بر اساس معاینه بالینی
درجه 1
: مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که با کشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .
درجه 2
: مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری در معاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگی ناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد
درجه 3:
مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ در معاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازک نی می باشد .
بیومکانیک ورزشی
مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدن روی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود می باشد .
معاینه فیزیکی
حداکثر حساسیت در لمس در پیچ خوردگی های خارجی در محل رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباط پاشنه ای-نازک نی دیده می شود .هیچ درد استخوانی یا در لمس وجود ندارد.چنانچ
ه باشد مطرح کننده شکستگی استخوان است و باید بررسی شود. درد محدود به قسمت داخل,پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را مطرح می کند . تست کشیدن پا به جلو می تواند در بررسی پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) کمک کند . با یک دست ساق را نگه داشته و با دست دیگری پاشنه را به جلو می کشیم چنانچه پا به اندازه 10 میلی متر جلو آمد و یا اختلاف دو سمت بیشتر از 3 میلی متر بود پارگی ATFL مطرح است.حتماً باید هر دو پا را معاینه کرد چون میزان حرکت و شلی مفاصل در افراد مختلف متفاوت است .
تشخیص های افتراقی
ناپایداری زانو شکستگی تالوس تومورهای مچ پا آسیبهای استخوان پاشنه استئوکندریت
بررسی های رادیولوژیک و تصویربرداری
عکس ساده رادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد . CT در رد استئوکندریت MRI در بررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت
برخورد با فرد آسیب دیده
فاز حاد:
1 ) برنامه بازتوانی :با استراحت ، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن عضو صورت می گیرد . 2 ) درمان دارویی :هدف کاهش درد و التهاب است که عمدتاً با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی صورت می گیرد . 3 ) مداخله جراحی : برای پیچ خوردگی های سطح بالا و ناپایداری مزمن مچ در نظر گرفته می شود . سایر مداخلات : شامل استفاده از آتل در موارد شدید پیچ خوردگی و نیز نگهداری های محیطی مفصلی می باشد . می توان سایر درمانها مثل ماساژ را هم در نظر داشت .
فاز بهبودی:
فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس های عمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد . سایر درمانها : ماساژ درمانی ، تزریقات داخل مفصلی و ... را شامل می گردد .
بازگشت به تمرین و مسابقه
باید ابتدا تمرینات با حرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات به طرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائم درد وناراحتی ظاهر نگردد .
پیش آگهی
معمولاً در آسیبهای جزئی بهبودی به سرعت رخ می دهد لگن در پیچ خوردگی های شدید به سمت داخل یا خارج و نیز پیچ خوردگی های سطح بالا بهبودی دیررس است ولی معمولاً بدون عارضه می باشد .
|